Werk en inkomen voor vluchtelingen uit Oekraïne

Volwassenen en kinderen krijgen € 260 per maand per persoon. Dit bestaat uit € 205 voor voedsel en € 55 voor kleding en andere persoonlijke spullen. Gemeenten kunnen het gehele bedrag uitkeren, maar er ook voor kiezen om het deel voor voedsel of het deel kleding en andere persoonlijke spullen in natura te verstrekken. 

Vluchtelingen die bij een gastgezin wonen, ontvangen naast het leefgeld een extra toelage per maand. Volwassenen ontvangen € 215 per maand extra en kinderen € 55 per maand. Vluchtelingen kunnen dit geld gebruiken voor bijvoorbeeld openbaar vervoer, familiebezoek of sport. Zij kunnen het geld ook gebruiken om bij te dragen aan de kosten van het gastgezin, maar dit is niet verplicht.

Vluchtelingen ontvangen het leefgeld van de gemeente waar zij ingeschreven staan. Op hun bankrekening, via een money card, contant of in natura. Daarom is het belangrijk dat vluchtelingen die bij een gastgezin wonen, zich zo snel mogelijk inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP) bij de gemeente.

Vluchtelingen uit Oekraïne krijgen geen leefgeld meer als zij:

• uit de opvanglocatie vertrekken. Bijvoorbeeld als ze ergens anders woonruimte hebben gevonden.
• betaald werk doen. Dit geldt ook voor kleine verdiensten, zoals een krantenwijk. De vluchteling meldt dit bij de gemeente. Het leefgeld stopt dan vanaf de 1e dag van de volgende maand. Gezinsleden die geen betaald werk doen, blijven wel leefgeld ontvangen.

Dat verschilt per gemeente. Sinds 1 april 2022 kunnen gemeenten leefgeld uitkeren. Op dat moment is de regeling opvang ontheemden Oekraïne is op 1 april 2022 ingegaan. Uw gemeente kan aangeven wanneer ze voor het eerst leefgeld uitkeren. 

Nee, er is geen maximum bedrag voor de extra toelage. Op dit moment is het handhaven van een maximum bedrag voor die extra toelage niet mogelijk voor gemeenten.

Nee, gemeenten moeten de extra toelage (officieel: wooncomponent) uitbetalen aan de vluchtelingen die bij het gastgezin wonen. Vluchtelingen kunnen het geld gebruiken om bij te dragen aan de kosten van het gastgezin, maar dit is niet verplicht.

Nee, gasthuishoudens ontvangen geen vergoeding van de overheid.

Vluchtelingen die onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne vallen, mogen arbeid in loondienst verrichten in Nederland zonder werkvergunning (officieel: tewerkstellingsvergunning of twv). De werkgever heeft wel een meldplicht.

Vluchtelingen hebben een bewijs van verblijf nodig om te kunnen werken. Die krijgen ze van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) nadat ze zich inschrijven bij de gemeente en voldoen aan de voorwaarden. Zij krijgen dit bewijs als:

• ze de Oekraïense nationaliteit hebben en na 26 november 2021 uit Oekraïne zijn gereisd;
• ze de Oekraïense nationaliteit hebben en kunnen bewijzen dat zij voor 27 november 2021 in Nederland verbleven. Bijvoorbeeld met een verblijfsvergunning of een aanvraag voor asiel;
• ze op 23 februari 2022 een Oekraïense asielvergunning hadden;
• ze op 23 februari 2022 een permanente Oekraïense verblijfvergunning hadden en na 26 november 2021 uit Oekraïne zijn gevlucht. En na 23 februari 2022 niet zijn teruggekeerd naar het land van herkomst;
• ze op 23 februari 2022 een tijdelijke Oekraïense verblijfsvergunning hadden en zich voor 19 juli 2022 hebben ingeschreven bij de gemeente.

Tot 1 november 2022 is een bewijs van verblijf niet verplicht. Vluchtelingen hebben dan een Oekraïens paspoort, identiteitsbewijs of bewijs van de Oekraïense ambassade nodig. Niet-Oekraïense vluchtelingen hebben een geldig identiteitsbewijs nodig en een Oekraïense verblijfsvergunning of Oekraïense asielvergunning die geldig was op 23 februari 2022. Via de website van de IND kunnen vluchtelingen een afspraak maken voor het ophalen van een bewijs van verblijf.

Vluchtelingen die onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne vallen, mogen vrijwilligerswerk doen in Nederland. Ze hebben geen werkvergunning nodig. De organisatie waar ze willen werken moet een vrijwilligersverklaring aanvragen bij UWV.

Vluchtelingen die onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne vallen, mogen alleen werken als zelfstandige in een van de volgende gevallen:

• Zij beschikken over een verblijfsvergunning als zelfstandige. Of:
• De opdrachtgever is in het bezit van een tewerkstellingsvergunning.

Vluchtelingen die onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne vallen, mogen in Nederland stage lopen voor een opleiding. Ze hebben geen werkvergunning nodig. De stagiair, werkgever en opleiding moeten wel een stageovereenkomst afsluiten.

Om te kunnen werken heeft een vluchteling uit Oekraïne het volgende nodig:

• Burgerservicenummer (BSN)
  Een vluchteling krijg een BSN als hij of zij zich inschrijft bij de gemeente.
• Bewijs van verblijf
  Een vluchteling krijgt een bewijs van verblijf van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Dit bewijs is een sticker in het paspoort. Vluchtelingen moeten zich eerst inschrijven bij de gemeente.

Tot 1 november 2022 is een bewijs van verblijf niet verplicht. Vluchtelingen hebben dan een Oekraïens paspoort, identiteitsbewijs of bewijs van de Oekraïense ambassade nodig. Niet-Oekraïense vluchtelingen hebben een geldig identiteitsbewijs nodig en een Oekraïense verblijfsvergunning of Oekraïense asielvergunning die geldig was op 23 februari 2022. Via de website van de IND kunnen vluchtelingen een afspraak maken voor het ophalen van een bewijs van verblijf.

Een vluchteling uit Oekraïne heeft dezelfde rechten als een Nederlandse werknemer. Bijvoorbeeld recht op een veilige werkplek, pauzes, vakantiedagen en het minimumloon.

Werknemers die te weinig betaald krijgen of gevaarlijk werk moeten doen, kunnen bellen met de Arbeidsinspectie op 0800-5151 (gratis). De Arbeidsinspectie controleert of bedrijven zich aan de regels houden.

Ja, zij mogen in de gemeentelijke opvang blijven. Als ze het willen, mogen ze zelf een andere opvang vinden. Zoals verblijf bij een gastgezin, vrienden, familie of in een hotel. 

Als bedrijf dat een vluchteling uit Oekraïne in dienst wil nemen, moet u:

• Een arbeidsovereenkomst (arbeidscontract) sluiten met de vluchteling
  In een arbeidsovereenkomst staan de afspraken tussen een werkgever en werknemer.

• Vluchteling melden bij UWV
  Sinds 1 april 2022 moet u de vluchteling aanmelden bij UWV, minstens 2 werkdagen voor de vluchteling bij u komt werken. Als u voor 1 april 2022 een werkvergunning heeft aangevraagd, hoeft u de vluchteling niet meer te melden bij UWV. De arbeidsinspectie controleert of u zich aan de regels houdt.  

U hoeft geen werkvergunning aan te vragen voor de meeste vluchtelingen uit Oekraïne.

Als werkgever kunt u de kenmerken van een Oekraïens identiteitsdocument controleren. Zoek in het online register EdisonTD naar Oekraïne. 

Twijfel of vragen over echtheid ID-bewijs: bel de marechaussee

Bij twijfel of vragen over de echtheid van een identiteitsdocument, bel:

• Koninklijke Marechaussee: 0800-1814
• ID-desk Schiphol: 0889-9531644 
• ID-desk Rotterdam: 0889-9531390
• ID-desk Eindhoven: 0889-9531555 
• ID-desk Zwolle: 0889-9531010

Ja, vanaf 15 juni 2022 kunnen vluchtelingen met de Oekraïense nationaliteit eenmalig per persoon maximaal 10.000 hryvnia omwisselen naar euro’s. Dit is ongeveer € 310. Zij kunnen daarvoor terecht bij 1 van de vestigingen van GWK Travelex. Deze regeling geldt in eerste instantie voor 3 maanden en loopt tot 15 september 2022. Op RefugeeHelp.nl staat meer informatie over het omwisselen van hryvnia naar euro’s.