Wat is het?
De ziekte van Bell (Bell’s palsy) wordt ook wel perifere facialisverlamming genoemd. Het is een verlamming van de aangezichtsspieren langs één kant. Afhankelijk van de oorzaak, spreekt men van een centrale of perifere verlamming. Bij een centrale verlamming ligt de oorzaak in de hersenen, zoals bij een beroerte of transiënt ischemisch attack (TIA); bij een perifere ligt de oorzaak buiten de hersenen, nl. in de zevende hersenzenuw (de aangezichtszenuw).
Bij de ziekte van Bell gaat het dus om een uitval van de aangezichtszenuw. Het verschil tussen een centrale en perifere verlamming is soms moeilijk te maken. Typisch heb je bij een beroerte of TIA ook nog andere symptomen zoals verzwakking van een arm of been, moeilijk kunnen praten, dubbel zien,... Bij de ziekte van Bell is dit niet het geval.
Doorgaans wordt er geen onderliggende oorzaak gevonden. Tot 30% van de gevallen bij kinderen is het een gevolg van de ziekte van Lyme. Soms komt het voor bij zona, een oorontsteking of een verwonding. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het Herpes simplex-virus, dat ook koortsblaasjes kan uitlokken, de oorzaak van de ziekte zou zijn. Mensen die er als kind mee besmet werden, zouden de verlamming krijgen tijdens een heropflakkering van het virus. In zeldzame gevallen ligt een tumor aan de basis. Zo kan een speekselkliertumor of tumor van het inwendige oor op de zenuw drukken en zo de verlamming uitlokken.
Hoe vaak komt het voor?
De aandoening treft 20 tot 32 mensen per 100.000 per jaar. Uit studies blijkt dat de piek tussen 20 en 40 jaar ligt. De gemiddelde leeftijd van een beroerte is een stuk ouder.
Hoe kun je het herkennen?
Meestal stel je een aangezichtsverlamming vast op zicht. Alle afwijkingen zitten langs één kant van het gelaat:
- het ooglid hangt wat af, waardoor de oogspleet smaller wordt;
- de plooi tussen neus en lip is wat verstreken;
- de mondhoek hangt naar beneden, zodat de mond er scheef uitziet.
Door de verlamming van de spieren vallen ook een aantal functies uit. Zo lukt het sluiten van het oog, het optrekken van de wenkbrauw en van de neus, het glimlachen en fluiten niet meer zo goed. Soms zijn er onwillekeurige spiersamentrekkingen in het gelaat. Ook stoornissen van de smaakzin kunnen voorvallen, net zoals verminderde traanafscheiding (oog wordt droog) en oorpijn. Geluiden kunnen als te luid ervaren worden.
Hoe stelt je arts de aandoening vast?
De arts zal aan de hand van je symptomen het verschil maken tussen een centrale of perifere aangezichtsverlamming. Naast een lichamelijk onderzoek zal hij ook steeds een bloedonderzoek doen om afweerstoffen op te sporen tegen mogelijke ziektekiemen zoals Herpes en Borrelia. Zo nodig zal hij je ook naar een neuroloog en/of neus-keel-oorarts sturen. Kinderen worden steeds doorverwezen naar een specialist.
Wat kun je zelf doen?
Merk je dat delen van je gezicht wat scheef hangen, ga dan zo snel mogelijk naar de dokter. Als er een centrale oorzaak is van de verlamming (een beroerte) dan moet je zo snel mogelijk behandeld worden. Het herstel van de ziekte van Bell is ook beter als de behandeling snel wordt gestart. De kinesitherapeut kan je oefeningen aanleren om de gelaatsspieren te trainen. Bij slik- of articulatieproblemen kan een bezoek aan de logopedist zinvol zijn.
Wat kan je arts doen?
De meeste mensen met perifere facialisverlamming genezen spontaan. Ongeveer een derde herstelt niet volledig en vertoont restletsels. Je arts start zo snel mogelijk een behandeling op met cortisone, zo mogelijk binnen de 72 uur na aanvang van de klachten. Meestal begint men met een hoge dosis, die geleidelijk wordt afgebouwd. Bij de ziekte van Lyme schrijft je arts antibiotica voor. Geneesmiddelen tegen virussen hebben geen bewezen effect op de verlamming. Bij zona in het gelaat worden ze wel voorgeschreven om pijnklachten na genezing te voorkomen. Droge ogen kan men preventief behandelen met vochtinbrengende oogdruppels.
Meer weten?
https://www.thuisarts.nl/aangezichtsverlamming-van-bell/ik-heb-aangezichtsverlamming-van-bell